Χρυσή σοδειά για αμπέλια και κρασί

Μια από τις καλύτερες σοδειές για τους ελληνικούς αμπελώνες επιφύλαξε το 2013, με τους αμπελουργούς να κάνουν λόγο για μια εξαιρετική χρονιά από άποψη ποιότητας για το φετινό κρασί.

O τρύγος στις περισσότερες περιοχές της Ελλάδας που φέτος ήρθε λίγο νωρίτερα, σύμφωνα με τους οινοπαραγωγούς, προοιωνίζεται μια πολύ καλή χρονιά τόσο για τα λευκά όσο και για τα κόκκινα κρασιά. Ο ήπιος χειμώνας με αρκετές βροχοπτώσεις, η ζεστή άνοιξη και το ήπιο και δροσερό καλοκαίρι κατά τη διάρκεια της ωρίμανσης των σταφυλιών, δημιούργησαν τις προϋποθέσεις σύμφωνα με τους οινοπαραγωγούς, ώστε η φετινή σοδειά για τα ελληνικά κρασιά να είναι πολύ καλή.
Η ποιότητα του ελληνικού κρασιού ανεβαίνει χρονιά με τη χρονιά και χωρίς αμφιβολία δείχνει ότι μπορεί να ανταγωνιστεί κρασιά από όλο τον κόσμο. Παρόλο όμως που η φετινή σοδειά κρασιού μοιάζει να είναι η καλύτερη των τελευταίων ετών, κανείς δεν μπορεί να ισχυριστεί το ίδιο για τους αμπελουργούς, που πουλάνε τα οινοστάφυλα σε τιμές που -όπως χαρακτηριστικά αναφέρουν- τους φέρνουν σε οικονομικό αδιέξοδο.
Για παράδειγμα, στις περιοχές της Αχαΐας και της Βοιωτίας, που αποτελούν και τον μεγάλο τροφοδότη της αγοράς λευκών σταφυλιών, παρατηρήθηκε φέτος σαφής κάμψη στις τιμές κατά -20%, παρότι μάλιστα τα ποιοτικά στοιχεία της παραγωγής τους κινήθηκαν στα πολύ καλά επίπεδα των άλλων περιοχών.
Οι τιμές
Μετά την πρώτη ψυχρολουσία και αφού οι αμπελουργοί δεν ανταποκρίθηκαν στις χαμηλές τιμές (0,20 ευρώ), βαθμιαία οι τιμές σταθεροποιήθηκαν στα περσινά επίπεδα, τα οποία όμως σε καμία περίπτωση δεν θεωρούνται ικανοποιητικά για τους αμπελουργούς.
«Και μπορεί οι επιχειρήσεις να επικαλούνται έλλειψη ρευστότητας λόγω της οικονομικής κρίσης, ωστόσο -όπως επισημαίνει στο «Εθνος» ο γενικός διευθυντής της ΚΕΟΣΟΕ (Κεντρική Συνεταιριστική Ενωση Αμπελοοινικών Προϊόντων), Παρασκευάς Κορδοπάτης- εάν ανατρέξουμε και στις προ κρίσης εποχές, οι ομοιότητες είναι εμφανείς.
Αν, για παράδειγμα, προσεγγίσουμε το έσοδο ενός αμπελουργού για ένα στρέμμα αμπελώνα, η απόδοση του οποίου είναι σήμερα 500 κιλά σταφυλιού και με δεδομένο ότι η τιμή διαμορφώθηκε στα 0,30 ευρώ ανά λίτρο, το ακαθάριστο έσοδο διαμορφώνεται στα 150 ευρώ ανά στρέμμα.
Το κόστος καλλιέργειας με τις σημερινές τιμές των συντελεστών κόστους (εργατικά, λιπάνσεις, φυτοπροστασία, μεταφορικά κ.λπ.) χωρίς υπολογισμό αποσβέσεων κεφαλαίου, εξοπλισμού και άρδευσης αγγίζει τα 0,20 ευρώ ανά κιλό. Συνεπώς ο αμπελουργός φέτος θα «κερδίσει» 50 ευρώ ανά στρέμμα.
Οταν δηλαδή ο τελικός καταναλωτής -συνεχίζει ο κ. Κορδοπάτης- θα πληρώσει 10 ευρώ ανά λίτρο κρασιού στα σημεία εστίασης, ο αμπελουργός θα αποκομίσει 0,10 ευρώ ανά λίτρο που παράγεται.
Μεράκι
Το να είναι κάποιος αμπελουργός και να παραμένει προϋποθέτει περισσότερο τρέλα, βίτσιο ή στο τέλος τέλος μεράκι, παρά προσδοκία εσόδων. Και σκεφτείτε ότι οι τιμές έχουν πέσει σε προηγούμενα έτη και στο επίπεδο των 0,15-0,13 ευρώ ανά κιλό σταφυλιού».
Οι λόγοι που δημιουργούν αυτή την εικόνα σχετίζονται με διαρθρωτικές αδυναμίες του κλάδου που δημιουργούν συνθήκες αθέμιτου ανταγωνισμού, όπως είναι οι παράνομες φυτεύσεις και οι ελληνοποιήσεις κρασιού από τρίτες χώρες.
Τα σημάδια της κρίσης έχουν αποτυπωθεί όμως και στη λιανική αγορά οίνου, σχεδόν το σύνολο της οποίας έχει πλέον μεταφερθεί στα σούπερ μάρκετ, όπως αναφέρει στο «Εθνος» ο γενικός διευθυντής της Ενωσης Συνεταιρισμών Θηραϊκών Προϊόντων «Santo Wines», Ματθαίος Γιαννόπουλος. «Μεγάλο κομμάτι της κατανάλωσης έχει κερδίσει ο ασκός, κλέβοντας μερίδιο από το εμφιαλωμένο κρασί, ενώ πλέον το κρασί καταναλώνεται κυρίως στο σπίτι και πολύ λιγότερο στα κέντρα εστίασης».
ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΑΦΙ ΣΤΟ ΡΑΦΙ
10 ευρώ ανά λίτρο κρασιού θα πληρώσει ο καταναλωτής στα σημεία εστίασης, ενώ ο αμπελουργός θα αποκομίσει μόλις 0,10 ευρώ ανά λίτρο.
Ο «ΧΑΡΤΗΣ» ΤΟΥ ΟΙΝΟΥ
Η παραγωγή φέτος σε έξι περιοχές της χώρας
Αττική: Ο όγκος παραγωγής στην περιοχή του Κορωπίου και της Παιανίας αυξήθηκε, σε αντίθεση με αυτή των Σπάτων που μειώθηκε κατά 30% εξαιτίας της χαλαζόπτωσης. Οι τιμές αυξήθηκαν κπερίπου ατά 10% σε σχέση με πέρυσι, όμως θεωρούνται χαμηλές αν συνεκτιμηθεί και η μικρή απόδοση του Αττικού αμπελώνα.
Αχαΐα: Οι φετινές ποσότητες Μοσχάτου ήταν μεγαλύτερες σε σχέση με τις περσινές. Η αρωματική ποικιλία Chardonnay της περιοχής παρήχθη σε μειωμένη ποσότητα με καλά όμως χαρακτηριστικά. Η Μαυροδάφνη και τα άλλα ποικιλιακά ερυθρά (Cabernet, Merlot, Syrah) κυμάνθηκαν στα περσινά επίπεδα παραγωγής. Το χαμηλό απόθεμα σε λευκό κρασί των οινοποιείων όλης της χώρας δημιούργησε έντονο αγοραστικό ενδιαφέρον για τον Ροδίτη. Η ποιότητά του είναι αρκετά καλή, η παραγωγή όμως είναι μειωμένη κατά 25%. Η τιμή εκκίνησης ήταν τα 0,20-0,22 ευρώ ανά κιλό και σήμερα πωλείται στα 0,25 ευρώ.
Μαντινεία: Η σοδειά του 2013 για την περιοχή της Μαντινείας χαρακτηρίζεται από ιδιαίτερα ικανοποιητικές επιδόσεις για το μοσχοφίλερο. Είναι εξαιρετική σε αρωματικό δυναμικό και με έντονο και καλά δομημένο στόμα. Οι τιμές κινήθηκαν ανοδικά σε σχέση με πέρσι (0,40 ευρώ έναντι 0,35 ευρώ).
Κρήτη: Οι Κρήτες οινοποιοί κάνουν λόγο για την καλύτερη ποιότητα των 20 τελευταίων χρόνων. Στον νομό Λασιθίου ο όγκος παραγωγής ήταν ικανοποιητικός, ενώ αντίθετα στον νομό Ηρακλείου η παραγωγή οριστικοποιήθηκε σε σχετικά μικρότερο επίπεδο, λόγω της ανυπαρξίας βροχοπτώσεων. Αναφορικά με το κόστος αγοράς των οινοστάφυλων, οι τιμές κυμάνθηκαν σε ελαφρώς χαμηλότερα επίπεδα σε σχέση με την εσοδεία 2012 από 5% έως 10%, ανάλογα με την ποικιλία (Βηλάνα 0,35? 0,40 ευρώ, Κοτσιφάλι 0,35 ευρώ, Syrah 0,40-0,50 ευρώ).
Νεμέα: Ο αναμενόμενος όγκος παραγωγής θα είναι αυξημένος σε σχέση με την περσινή χρονιά, ενώ οι τιμές φαίνεται να κυμαίνονται στα περυσινά επίπεδα χωρίς μεγάλες αξιόλογες μεταβολές, αν και παραδοσιακά το εμπόριο τις συμπιέζει προς τα κάτω. Οι θερμοκρασίες ήταν ιδανικές για την ανάπτυξη της αμπέλου και την ωρίμαση των σταφυλιών. Οι τιμές των σταφυλιών ποικίλλουν. Ανάλογα με την ποιότητα, οι πρώτες κατηγορίες κινήθηκαν από 0,40-0,45 ευρώ, ενώ ο κύριος όγκος διακινήθηκε σε τιμές 0,30-0,35 ευρώ.
Σαντορίνη: Η παραγωγή σταφυλιών στη Σαντορίνη για το 2013 ανήλθε στους 2.750 τόνους περίπου. Η απόδοση είναι μειωμένη κατά 20% σε σχέση με την περσινή χρονιά, φτάνοντας περίπου τα 200 κιλά ανά στρέμμα κατά μέσο όρο. Λόγω της χαμηλής παραγωγής αλλά και των αυξημένων υποχρεώσεων των οινοποιείων της Σαντορίνης, υπήρξε μεγάλη ζήτηση σταφυλιού. Οι τιμές που δόθηκαν στο Ασύρτικο κυμάνθηκαν από 1 ευρώ (τιμή του 2012) έως και 1,7 ευρώ.

ΑΥΞΗΜΕΝH ΣΥΓΚΟΜΙΔΗ
Η αγορά κρασιού στην Ευρώπη και στον κόσμο
Στην Ευρώπη παρατηρείται μια ομοιογενής εικόνα που τη συνθέτουν ο μικρός όγκος αποθεμάτων και η επιστροφή μετά δύο ισχνές χρονιές σε κανονικότερα επίπεδα παραγωγής. Το ίδιο ισχύει και για τις κύριες οινοπαραγωγές χώρες του Νότιου Ημισφαιρίου (Χιλή, Αργεντινή, Ν. Αφρική, Ν. Ζηλανδία), οι οποίες «επέστρεψαν» με αυξημένο όγκο συγκομιδής την άνοιξη του 2013, γεγονός που ήδη έχει επηρεάσει τις συναλλαγές, όπως π.χ. τον όγκο εξαγωγών χύμα οίνων από την Αργεντινή στις ΗΠΑ, εν όψει της αναμενόμενης καλής συγκομιδής της Καλιφόρνιας, ασχέτως εάν αυξάνονται οι πωλήσεις εμφιαλωμένων οίνων της Αργεντινής στις ΗΠΑ. Στην Ευρώπη, η Γαλλία εκτιμά αύξηση της παραγωγής της σε όλες τις κατηγορίες οίνων (ΠΟΠ, ΠΓΕ, ποικιλιακούς, αλλά και σταφυλιών για αποστάγματα). παρά τις ισχυρές χαλαζοπτώσεις στις αρχές Αυγούστου στις περιφέρειες της Champagne και της Aquitaine, στην οποία ανήκει το Bordeaux. Στην Ιταλία παρουσιάζεται αύξηση της παραγωγής και οι τιμές έχουν σαφή τάση μείωσης, γεγονός που παρασύρει και τις τιμές εισαγόμενων ή εξαγόμενων οίνων. Η Ισπανία περιμένει μάλλον τη μεγαλύτερη συγκομιδή από το 2004, με λίγα αποθέματα. γεγονός που δεν την εμπόδισε να αυξήσει τις εξαγωγές της κατά το 2012 και μέχρι σήμερα.
Κώστας Νάνος